voiceoftrans.com

Nörojenik şok, sinir sistemindeki hasar nedeniyle kanın vücut dokularına normal şekilde akamaması durumudur. Tedavi edilmezse, nörojenik şok ölümcül olabilir. Bu nedenle erken teşhis ve hızlı tedavi gereklidir.

Vazojenik şok olarak da bilinen nörojenik şok, genellikle omurilik yaralanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Yaralanma, kalp atış hızını, kan basıncını ve nefes almayı düzenleyen işlev olan sinir sisteminin sempatik işlevinin bozulmasına neden olur.

Sempatik sinir sistemi düzgün çalışmıyorsa, vücuttaki kan basıncı aniden (şok) düşebilir ve böylece vücuttaki kan dolaşımı optimal olmaz. Bunun sonucunda çeşitli vücut dokularında hasar meydana gelir.

Nörojenik Şok Nedenleri

Nörojenik şok, sempatik fonksiyonda bozulmalara neden olan sinir sistemine verilen hasar nedeniyle oluşur. Sempatik sinir sistemi, kalp atışını güçlendirmek, kan basıncını ve akışını artırmak ve solunum yollarını genişletmek için çalışır.

Sempatik sinir sistemi çalışmadığında, kan damarları genişler ve böylece vücuttaki kan akışını teşvik edemezler. Bu, kan basıncında bir azalmaya neden olur ve bunu hücrelere, dokulara ve organlara kan akışında bir azalma izler.

Sinir sistemi hasarına genellikle omuriliğin yaralanması veya travması neden olur. Travma ateşli silah yaralanmaları, trafik kazaları veya spor yaralanmalarından kaynaklanabilir.

Nörojenik şoka neden olan omurilik yaralanmaları iki tipe ayrılabilir:

• Yaralanmadan kısa bir süre sonra ortaya çıkan sinir sistemine zarar veren birincil omurilik yaralanması
• Yaralanmadan saatler veya günler sonra ortaya çıkan sinir sistemine zarar veren ikincil omurilik yaralanması

Omurilik yaralanmasına ek olarak, nörojenik şoka neden olabilecek diğer bazı durumlar veya hastalıklar şunlardır:

• Sempatik sinir fonksiyonunu etkileyen ilaçların kullanımı
• Örneğin felç nedeniyle beyne oksijen gitmemesi
• Subaraknoid hemoraji
• Menenjit (beyin zarının iltihabı)

Çok nadir olmakla birlikte, nörojenik şok epilepsi, Guillain-Barre Sendromu ve beyin fıtıklarındaki nöbetlerden de kaynaklanabilir. Ameliyat veya anestezi uygulaması gibi omurgaya yakın bazı işlemler de nörojenik şoka neden olabilir.

Nörojenik Şok Belirtileri

Nörojenik şok, hayati belirtilerde eşzamanlı bir azalma ile karakterize edilen acil bir durumdur, yani:

• Azalan kan basıncı (sistolik basınç <100 mmHg)
• Azalan kalp atış hızı (nabız <60 vuruş/dakika)
• Vücut sıcaklığında azalma (sıcaklık <36,5°C)

Bu belirtileri genellikle aşağıdaki belirtiler izler:

• Başı dönmek
• mide bulandırıcı
• tıkaç
• Boş görünüm
• Baygın
• Asiri terleme
• Gergin
• soluk cilt

Daha şiddetli koşullarda, hastalar aşağıdakiler gibi başka semptomlar da yaşayabilir:

• Nefes almak zor
• Göğüs ağrısı
• zayıflık
• Mavi dudaklar ve parmaklar (siyanoz)
• Nabzı hissetmek zor
• Titreme

Doktora ne zaman gitmeli

Yukarıda belirtilen nörojenik şok semptomlarını yaşarsanız, örneğin mide bulantısı veya baş dönmesi ve göğüs ağrısı ile birlikte omurilik yaralanmanız varsa, derhal tıbbi yardım alın.

Hatırlamak önemlidir, semptomların kötüleşmesini beklemeyin. Nörojenik şok tehlikeli bir durumdur ve ölümcül olabilir, bu nedenle mümkün olduğunca erken tedavi gereklidir.

Nörojenik Şok Tanısı

Nörojenik şok, ölümcül sonuçlardan kaçınmak için hemen tedavi edilmesi gereken acil bir durumdur. Şok oluşmadan önceki olayların öyküsü istenerek ve hızlı bir yaşamsal bulgu muayenesi yapılarak tanı hızlı bir şekilde konulur. Bundan sonra hastanın durumu stabil olana kadar acil tedavi uygulanacaktır.

Hastanın durumu stabilize olduktan sonra, doktor nörojenik şokun nedenini belirlemek için aşağıdakiler gibi ek araştırmalar yapacaktır:

• Omurganın durumunu görmek ve kanamayı veya diğer hasarları tespit etmek için BT taraması
• MRI, omuriliğin veya beynin durumunu görmek için herhangi bir anormallik görmek için

Nörojenik Şok Tedavisi

Kalıcı organ hasarını önlemek için nörojenik şok hemen tedavi edilmelidir. Acil tedavi, hastanın kan basıncı, kalp hızı ve solunum gibi hayati belirtilerini stabilize etmeyi ve daha fazla yaralanma veya hasarı önlemeyi amaçlar.

Omurilik yaralanmasının neden olduğu nörojenik şokta, tedavi hastanın vücut pozisyonundaki değişiklikleri en aza indirerek veya hastayı tamamen hareketsiz hale getirerek başlar. Bu, sinir sistemine daha fazla zarar gelmesini önlemeyi amaçlar.

Gerekirse, doktor aşağıdaki eylemleri gerçekleştirecektir:

• Hastanın hava yoluna bir destek takın ve oksijen desteği sağlayın
• Dopamin gibi intravenöz sıvılar ve kan damarı daraltıcı ilaçlar vererek kan basıncını artırın, norepinefrin, epinefrinve vazopressin
• İlaç atropin vererek kalp atış hızını artırın.

Nörojenik şokun nedeni tespit edildikten sonra ileri tedavi yapılacaktır. Omurilik travmasının neden olduğu nörojenik şokta, yaralanan omurilikte oluşan hasarı onarmak için omurga cerrahisi yapılacaktır.

Nörojenik Şok Komplikasyonları

Nörojenik şok, vücudun yeterli kan akımı alamayan organlarında veya dokularında kalıcı hasara neden olabilir. Bu, tüm organlarda aynı anda meydana gelebilir ve ölüme neden olabilir.

Nörojenik Şok Önleme

Nörojenik şoku önlemenin en iyi yolu, altta yatan nedenden kaçınmaktır. Yapılabilecek bir yol, omuriliğin yaralanmasını önlemektir, örneğin:

• Her zaman emniyet kemeri takmak ve sarhoşken veya uykuluyken araba kullanmamak gibi dikkatli sürün
• Suya atlamadan önce daima su derinliğini kontrol edin.
• Düşme riskinden kaçının
• Egzersiz yaparken dikkatli olun, örneğin uygun koruma giyerek