voiceoftrans.com

Aşılar, bir hastalığa karşı bağışıklık oluşturma işlevi gören maddeler veya bileşiklerdir. Aşılar, her biri çeşitli tehlikeli hastalıklara karşı koruma sağlayabilecek birçok tür ve içerikten oluşur.

Aşılar, zayıflatılmış veya öldürülmüş bakteriler, toksinler veya hastalığa neden olan virüsler içerir. Bir kişinin vücuduna yerleştirildiğinde, aşı bağışıklık sistemini antikor üretmesi için uyaracaktır. Bu antikor oluşturma sürecine bağışıklama denir.

Aşı olan kişiler, hayatlarının ilerleyen dönemlerinde gerçek hastalığa neden olan mikroplara maruz kaldıklarında, vücutları bu mikroplarla savaşmak için hızla antikorlar oluşturacaktır.

Hastalığı Önlemede Aşıların Önemi

Bağışıklık sistemleri zayıf ve gelişmekte olan bebekler ve çocuklar başta olmak üzere herkesin aşı olması gerekir.

Ancak bebekler ve çocuklar dışında yetişkinlerin de aşı olması gerekir. Yetişkinlere, aşağıdakiler gibi belirli koşullar veya risk faktörleri varsa aşı yaptırmaları önerilir:

• ileri yaş
• Hamile veya emziren
• Astım, diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklar
• Zayıf bağışıklık sistemi, örneğin kemoterapi, organ nakli ameliyatı öyküsü veya HIV enfeksiyonu geçirmesi nedeniyle
• Daha önce hiç zorunlu bağışıklama almamış
• Hastane veya klinik laboratuvar gibi enfeksiyon bulaştırma riskinin yüksek olduğu bir yerde çalışın

Farklı Aşı Türlerini Tanıyın

Aşağıdakiler, içerdiği içeriğe göre aşı türleridir:

1. Aşılar ölür

İnaktif aşılar veya inaktive aşılar olarak da adlandırılan aşılar, ısı, radyasyon veya kimyasallar tarafından öldürülen virüs veya bakteri içeren aşı türleridir. Bu süreç virüsü veya mikropu sağlam tutar, ancak çoğalamaz ve vücutta hastalığa neden olmaz.

Bu nedenle, bu tür aşıyı aldığınızda, aşının içerdiği mikrop veya virüslerle enfekte olma riski olmadan hastalığa karşı bağışıklık kazanacaksınız.

Bununla birlikte, inaktive aşılar, canlı aşılarla karşılaştırıldığında daha zayıf bir bağışıklık tepkisi üretme eğilimindedir. Bu, ölü aşıların uygulanmasının tekrar tekrar verilmesini veya güçlendiriciler.

İnaktive aşılar olarak sınıflandırılan bazı aşı örnekleri, çocuk felci aşısı, DPT aşısı ve grip aşısıdır.

2. Canlı aşı

Ölü aşının aksine canlı aşının içerdiği virüs veya bakteriler öldürülmez, zayıflatılır. Virüs veya bakteri hastalığa neden olmaz, ancak çoğalabilir, böylece vücudu bağışıklık sistemine tepki vermeye teşvik edebilir.

Bu canlı aşı, yalnızca bir veya iki kez uygulansa bile daha güçlü bağışıklık ve ömür boyu koruma sağlayabilir. Ancak bu aşı, HIV/AIDS hastaları veya kemoterapi gören kişiler gibi bağışıklık sistemi zayıf olan kişilere verilemez.

Canlı aşıların verilmeden önce virüs veya bakterileri canlı tutması için özel bir buzdolabında saklanması gerekir. Uygun olmayan sıcaklık aşının kalitesini etkileyeceğinden oluşan bağışıklık optimal değildir. Canlı aşı örnekleri, MMR aşısı, BCG aşısı, su çiçeği aşısı ve rotavirüs aşısıdır.

3. Toksoid aşı

Bazı bakteri türleri, vücut üzerinde zararlı etkileri olabilecek toksinler üretebilir. Toksoid aşılar, bu bakterilerin toksik etkilerine karşı koymaya hizmet eder.

Bu aşı, vücuda zararlı olmayacak şekilde özel olarak işlenmiş, ancak vücudu bu bakterilerin ürettiği toksinlere karşı bağışıklık oluşturması için uyarabilen bakteriyel toksinlerden yapılır. Bir toksoid aşı örneği: tetanoz toksoidi ve difteri aşısı.

4. Biyosentetik aşılar

Bu aşı türü, özel olarak üretilmiş bir antijen içerir, böylece bir virüs veya bakteri yapısına benzer.

Biyosentetik aşılar, belirli virüs veya bakterilere karşı güçlü bağışıklık sağlayabilir ve bağışıklık sistemi bozuklukları veya kronik hastalıkları olan kişiler tarafından kullanılabilir. Bu tip aşı örnekleri Hib aşısı ve mRNA aşısıdır.

Etkili çalışmak ve daha uzun süre dayanmak için bazı aşılar, aşı koruyucuları, serum albümini, formalin, jelatin ve antibiyotikler olarak tiyomersal veya cıva gibi başka bileşenler içerir.

Aşılar temelde sizi ve ailenizi birçok ölüme neden olan hastalık riskinden korumak için basit ve etkili bir çabadır. Bu nedenle aşının önerildiği şekilde yapılması çok önemlidir.

Bununla birlikte, aşı ile önlenebilir hastalıklardan korunmak için sağlıklı bir yaşam tarzı ve sağlık protokolleri gibi diğer koruyucu önlemleri almanız gerektiğini unutmamak önemlidir. Aşı olduktan sonra bile kendinizi tamamen güvende hissetmeyin. Bu etkiye Peltzman etkisi denir.

Herkesin yaşa, aşı tipine, sağlık durumuna ve önceki aşı geçmişine bağlı olarak farklı bir aşı takvimi vardır. Ramazan ayında da aşı yapılabilir ve bu orucu bozmaz.

Siz veya aileniz bir dozu unuttuysanız veya önerilen aşıyı hiç almadıysanız, bir aşı takvimi ve almanız gereken aşı türünü belirlemek için doktorunuzu görebilirsiniz.